space syntax چیست؟

space syntax  یک روند تحلیلی علمی با تاکید بر ویژگی های رفتاری انسان است که رابطه بین طرح های فضایی و ویژگی های اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی را بررسی می کند.

این روش شامل بررسی الگوهای حرکتی مردم ، و تعاملات بین آنها ، تراکم، کاربری و ارزش زمین ، رشد شهری و تمایزات اجتماعی ، امنیت و جرم خیزی می باشد.

روش space syntax  در دهه ۱۹۷۰ توسط پروفسور بیل هیلیر ، پروفسور جولین هنسن و همکاران آنها در مدرسه بارلت از دانشگاه یو سی ال لندن معرفی شد. امروزه این روش در صدها دانشگاه دنیا و موسسه آموزشی به کار گرفته می شود.

از آنجایی که این روش بر مبنای آنالیزهای کیفی و تکنولوژی های کامپیوتری مکانی است، مجموعه ای از تئوری ها و متودها را برای آنالیز پیکربندی فضایی در تمامی مقیاس ها فراهم می کند.

مزایای استفاده از تکنیک space syntax

تحقیقات در زمینه تکنیک اسپیس سینتکس نشان می دهد که :

الگوهای حرکتی مردم به صورت کاملی در ارتباط با شکل فضایی شهر است

طراحی فضایی شهر بر روی الگوهای امنیت شهر تاثیر گذار است

این ارتباطات باعث تکامل مراکز شهری می شود که شهرها را سرزنده تر می سازد.

جدا افتادگی فضایی و مسائل اجتماعی در شهر با هم در ارتباط می باشند.

ساختمان ها می توانند فرهنگ های تعاملی تری را ایجاد کنند.

تکنیک اسپیس سینتکس space syntax  به معماران و شهرسازان کمک می کند تا عواقب و تاثیر طرح خود را بر روی افرادی که در شهر زندگی و در آن حرکت می کنند بسنجند. این تکنیک در زمینه های مختلف مانند جرم شناسی ، باستان شناسی، تکنولوژی اطلاعات ، جغرافیای شهری و انسانی ، پدیدارشناسی و علوم شناختی به کار می رود.

البته برخی معتقد هستند نه این تکنیک و نه هیچ تکنیک تحلیلی دیگه ای در زمینه شهری به تنهایی نمیتونه به همه این فاکتورها پاسخگو باشه مبنای نظری تکنیک چیدمان فضا این است که پیوستگی و پیچیدگی مسیرهای شهر بر روی رفتار ساکنین و نحوه استفاده اونها از مسیرهای شهری تاثیر گذار است. برای اینکه به چند فاکتور بشه پاسخگو باشیم شاید بهتر باشه چند تکنیک رو ترکیب کنیم. مثلا تکنیک چیدمان فضا رو میشه با تکنیک انالیز نقشه های ذهنی ساکنین منطقه ترکیب کرد و نتیجه رو بیان کرد. همچنین از نرم افزار دپس مپ برای انجام آنالیزهای چیدمان فضا استفاده میشود. 

روش چیدمان فضا در فرایند طراحی شهری

روش چیدمان فضا چیست ؟

یکی از اهداف مهم طراحی شهری ارتقای کیفی محیط زیست شهروندان و تعامل مثبت آنان با فضای کالبدی شهر است. به منظور دستیابی به چنین هدفی درفرایند طراحی شهری ، سناریویی تعریف می گردد که بهبود ارتباط انسان ها با یکدیگر و با فضاهای شهری را به شکل کالبدی ارائه می دهد.

اطمینان از به واقعیت پیوستن چنین سناریویی از دغدغه های مهم طراحان و تصمیم گیرندگان است. برای رسیدن به این اطمینان، از روش های گوناگونی چون روش های هنری ، علوم اجتماعی و روان شناسی محیطی بهره برده شده است.

یکی از روش هایی که در چند دهه اخیر ابداع گردیده و تکمیل شده است ، روش چیدمان فضا (space syntax)  است.

این روش رابطه ترتیبی و چیدمانی کلیه فضاها را با یکدیگر تجزیه و تحلیل می کند و ویژگی های فضاهای شهر را به صورت گرافیکی و نیز به صورت پارامترهای ریاضی ارائه می دهد. بنا به نظریه چیدمان فضا ، ترتیب قرارگیری فضاها در کنار یکدیگر تاثیری مستقیم بر نحوه استفاده از فضاها دارد.

نتایج استفاده از روش تحلیلی چیدمان فضا در طراحی شهری

نتایج استفاده از این روش نشان می دهد که :

فضاهای شهری بر اساس منطقی ساختاری شکل گرفته اند.

دخالت در نحوه چیدمان فضا ساختار فضایی آن را دگرگون می سازد.

تحولات ساختاری شهر ، تحولات عملکردی – رفتاری افراد ذی نفع را به دنبال خواهد داشت.

تحلیل ترتیب فضایی شهر با استفاده از روش و تکنیک چیدمان فضا متخصصان طراحی شهری را قادر می سازد تا مدلی را ایجاد کنند که رفتار در فضاهای شهری را پیش بینی کند. از این مدل می توان در فرایند طراحی شهری بهره جست و رابطه ای تعاملی با آن برقرار ساخت.

جهت دریافت پکیج جامع آموزش اسپیس سینتکس کاربردی در شهرسازی اینجا کلیک کنید