مناسب ها بهانه ایست برای توجه بیشر به موضعات اطراف ما.
ما نیز روز پنجم اردیبهشت را به مناسبت زادروز شیخ بهایی جشن می گیریم و آن روز را روز شهرساز در ایران می نامیم.
در تقویم رسمی ایران، ۵ اردیبهشت، همزمان با سالروز تولد شیخ بهایی، به عنوان روز ملی شهرساز نامگذاری شده است. این انتخاب به دلیل نقش برجسته شیخ بهایی در معماری، مهندسی و برنامهریزی شهری در دوره صفویه است. شیخ بهایی نه تنها یک عالم دینی و دانشمند بزرگ بود، بلکه در توسعه شهرهای ایران، به ویژه اصفهان، نقشی اساسی ایفا کرد. این روز فرصتی است تا به اهمیت شهرسازی و برنامهریزی شهری در ایران پرداخته و از تلاشهای متخصصان این حوزه تقدیر شود.
شیخ بهایی؛ دانشمند و شهرساز برجسته
بهاءالدین محمد عاملی، مشهور به شیخ بهایی (۱۵۴۷–۱۶۲۱ میلادی)، از بزرگترین علمای شیعه، مهندسان و معماران دوره صفوی بود. او در طراحی و اجرای پروژههای مهم شهری مانند میدان نقش جهان اصفهان، مسجد امام (مسجد شاه) و سیستم تقسیم آب زایندهرود نقش داشت. همچنین، طرح حمام شیخ بهایی با استفاده از انرژی گرمایی غیرمعمول، نشاندهنده نبوغ مهندسی اوست.
نقش شیخ بهایی در شهرسازی ایران
شیخ بهایی در دوران صفویه، به ویژه در زمان شاه عباس اول، به عنوان مشاور ارشد در امور عمرانی فعالیت میکرد. برخی از مهمترین دستاوردهای او در شهرسازی شامل:
-
طراحی میدان نقش جهان: یکی از زیباترین میدانهای تاریخی جهان که مرکز سیاسی، مذهبی و اقتصادی اصفهان بود.
-
سیستم آبرسانی و قنات: او در مدیریت منابع آب و تقسیم عادلانه آن برای کشاورزی و مصرف شهری نوآوریهای بسیاری انجام داد.
-
معماری سازگار با محیط زیست: استفاده از اصول معماری که هم زیبایی و هم کارایی داشت، مانند تهویه طبیعی در بناها.
روز شهرساز و اهمیت برنامه ریزی شهری
نامگذاری روز تولد شیخ بهایی به عنوان روز شهرساز، اهمیت برنامهریزی شهری در توسعه پایدار کشور را نشان میدهد. امروزه، با رشد سریع شهرنشینی، چالشهایی مانند ترافیک، آلودگی هوا و کمبود فضاهای عمومی بیش از پیش احساس میشود. متخصصان شهرسازی با الهام از شیوههای خلاقانه پیشینیان مانند شیخ بهایی، میتوانند راهکارهای نوینی برای بهبود کیفیت زندگی شهری ارائه دهند.
نتیجه گیری
۵ اردیبهشت، روز ملی شهرساز، نه تنها پاسداشت مقام شیخ بهایی، بلکه فرصتی برای تأمل در اهمیت شهرسازی علمی و خلاقانه است. یادآوری دستاوردهای این دانشمند بزرگ، الهامبخش معماران، مهندسان و برنامهریزان شهری است تا با تلفیق دانش مدرن و تجربیات تاریخی، شهرهایی پایدار و انسانمحور بسازند.
تقدیر از شهرسازان ایران
در این روز، از تلاشهای تمامی مهندسان، معماران و برنامهریزانی که در توسعه و بهبود شهرهای ایران میکوشند، قدردانی میشود. امید است با نگاهی به میراث ارزشمند شیخ بهایی، گامهای بلندتری در مسیر پیشرفت شهرسازی ایران برداشته شود.
