نشت انتقال پایتخت از منظر تاب آوری شهری در پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار شد. در هشتاد و دومین نشست تخصصی مدیریت بحران، با حضور بیش از 500 نفر از متخصصان و علاقه‌مندان به این حوزه، نشست به‌صورت حضوری و آنلاین برگزار شد.
نشست «بایدها و نبایدهای انتقال پایتخت از منظر تاب‌آوری شهری» با حضور متخصصان و پژوهشگران، به بررسی جامع ابعاد اکولوژیکی، اجتماعی و کالبدی انتقال پایتخت پرداخت. هدف این نشست، تحلیل پیامدهای زیست‌محیطی، چالش‌های اجتماعی و تأثیرات کالبدی انتقال پایتخت و ارائه راهکارهایی برای بهبود تاب‌آوری شهری بود. سخنرانان با توجه به ساختارهای مدیریتی و نیازهای اکولوژیکی و اجتماعی، تأکید کردند که انتقال پایتخت تنها در صورتی می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد که در قالب یک برنامه استراتژیک و با تقویت زیرساخت‌های پایدار و مدیریت هماهنگ به‌گونه‌ای اجرا شود که کیفیت زندگی و پایداری اجتماعی و محیطی را ارتقا بخشد.
بر اساس گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، نشت انتقال پایتخت از منظر تاب آوری شهری با حضور دکتر اطهره نژادی، مشاور عالی وزیر راه و شهرسازی؛ دکتر محمدرضا کارچی، جامعه‌شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی و فرهنگی؛ دکتر مصطفی بهزادفر، استاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علم و صنعت؛ دکتر میترا حبیبی، استاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر تهران؛ و دکتر آرش ملکیان، استاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران، به‌عنوان سخنران در محل پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار شد.
دکتر مصطفی بهزادفر، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران، با تأکید بر اینکه موضوع انتقال پایتخت نوعی انحراف از نظام برنامه‌ریزی و راهی برای گریز از حل مسئله است، بیان کرد که این بحث در ادوار گذشته بیشتر به‌عنوان تلاشی برای اجتناب از حل مشکلات تهران مطرح شده است. او ضمن اشاره به تاریخچه توسعه کالبدی و برنامه‌های شهری تهران، بر لزوم انجام مطالعات آمایش سرزمین و بازنگری در سیستم برنامه‌ریزی فضایی کشور به‌عنوان راه‌حل واقعی تأکید کرد. بهزادفر همچنین اظهار داشت که ایده انتقال پایتخت، برنامه‌ریزی برای کل کشور را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و تا زمانی که رویکردهای سطحی و جزئی‌نگر در حوزه آمایش سرزمین حاکم باشند، موفقیت در این زمینه دشوار خواهد بود. وی حل این چالش را در گرو تغییر نگرش‌های کلان مدیریتی، پایبندی به تفکر سیستمی و اتخاذ استراتژی‌های راهبردی در سیاست‌گذاری‌ها دانست.
اطهره نژادی، مشاور عالی وزیر راه و شهرسازی، در ادامه نشت انتقال پایتخت از منظر تاب آوری شهری به بررسی ابعاد زیست‌محیطی مسئله انتقال پایتخت پرداخت. نژادی در سخنرانی خود با تحلیل ماهیت و چالش‌های تهران به‌عنوان پایتخت، مهم‌ترین عدم قطعیت‌های پیشران آینده آن را «ساختار مدیریتی و تصمیم‌گیری»، «ساختارهای اقتصادی و فعالیتی»، «تمرکز خدمات اداری ملی» و «توزیع جمعیت در پهنه سرزمینی» معرفی کرد. وی هشدار داد که ادامه روندهای کنونی در هر یک از این حوزه‌ها می‌تواند منجر به فرآیندهای ناپایدار اکولوژیکی و تشدید ناپایداری منطقه شود.
نژادی همچنین با اشاره به پیامدهای توسعه نامتوازن شهری، خاطرنشان کرد که این روند می‌تواند تغییر پوشش و کاربری زمین، افزایش خطرات سیل، کم‌آبی و خشکسالی، و تشدید بیابان‌زایی را به همراه داشته باشد. او تأکید کرد که چنین پیامدهایی نه‌تنها باعث کاهش کیفیت زندگی و رضایت عمومی می‌شود، بلکه جریان‌های جمعیتی و جابه‌جایی جمعیت در پهنه سرزمینی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
سخنران سوم نشت انتقال پایتخت از منظر تاب آوری شهری، محمدرضا کارچی، جامعه‌شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی و فرهنگی، با تأکید بر اهمیت ادراکات جامعه درباره انتقال پایتخت، به توجه و تمایز میان ارزش‌ها و باورهای شهروندان به‌عنوان پیش‌زمینه‌ای برای طرح این مسئله پرداخت. وی بیان کرد که «پارادایم‌سازی»، به معنای خلق و شکل‌دادن به ارزش‌ها، اساس تفکر استراتژیک را تشکیل می‌دهد؛ بنابراین، انتقال پایتخت تنها زمانی می‌تواند راه‌حلی منطقی برای بحران تلقی شود که به‌عنوان یک «ارزش» از سوی جامعه شهری پذیرفته شود.
کارچی همچنین با اشاره به اینکه پارادایم‌سازی نیازمند ایجاد ارزش‌ها و تغییر باورهای جامعه است که اطمینان عمومی را تقویت می‌کند، بر تأثیر عواملی چون «ارتقای پایداری اجتماعی و زیست‌محیطی»، «توسعه زیرساخت‌های مدرن»، «تقویت هویت و تعلق اجتماعی»، «ترویج فرهنگ نوآوری و دانش‌بنیان» و «حکمرانی مشارکتی» در تغییر باورها و ارزش‌های اجتماعی تأکید کرد. این عوامل می‌توانند نقش مهمی در پذیرش انتقال پایتخت به‌عنوان یک راهکار منطقی در حل مسائل شهری داشته باشند.
آرش ملکیان، استاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران، راه‌حل مسئله تهران را در ورود «تفکر اکوسیستمی و غیرفازی به نظام برنامه‌ریزی شهری و سیستم تصمیم‌سازی کشور» معرفی و بر ضرورت توجه به هم‌بست‌های مختلفی چون آب، انرژی و اقلیم در ساختار برنامه‌ریزی و توسعه شهری تأکید کرد.
ملکیان با اشاره به اینکه با تفکری که مشکل را ایجاد کرده است نمی‌توان مشکل را حل کرد؛ تنها راه برون‌رفت از مسئله پایتخت را چه در قالب جابه‌جایی و چه در قالب ساماندهی، داشتن رویکرد جامع و یکپارچه‌نگر دانست.
درنهایت، میترا حبیبی، استاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر تهران با بیان اینکه «یک مسئله پیچیده نیازمند یک راه‌حل پیچیده است» شرایط امروز تهران را نتیجه بیش از 200 سال تصمیم‌گیری متمرکز دانسته و بیان کرد: تهران علی‌رغم ظرفیت‌های بی‌شماری که هنوز برای توسعه دارد با یک بی‌نظمی ساختاریافته مواجه می‌باشد که حل مسائل آن را بغرنج کرده است.
حبیبی ضمن ارائه یک تاریخچه آسیب‌شناسانه از آنچه که در ساختار کالبدی و مدیریتی تهران طی بیش از 50 سال گذشته رخ داده، به نقش نیروهای اقتصادی و بورژوازی املاک و مستغلات در شرایط کنونی تهران پرداخته و اشاره کرد که تهران فراتر از هر طرح و برنامه‌ای متأثر از تصمیمات سوداگران زمین اداره می‌شود که مهم‌ترین مانع در مسیر تمرکززدایی از پایتخت نیز می‌باشد.
فیلم این نشست را می توانید از قسمت زیر مشاهده کنید:
دیدگاهی ثبت نشده است
لطفاً پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: